وهابیت

موسس و بنیانگذار مذهب وهابیت محمد بن عبد الوهاب بن سلیمان است که نسبش به " وهیب تمیمی" می رسد. وی در سال 1111 هجری قمری در قریه " عیینه" از دهات نجد عربستان به دنیا آمد. محمد در عیینه نزد پدرش عبد الوهاب که از روحانیون بزرگ مذهب حنبلی بود ، دروس مقدماتی علوم دینی را آموخت و در میان این رشته ها از آغاز تحصیل خود ، تمایل شدید به مطالعه ی حالات و افکار " ابن تیمیه " و " ابن القیم الجوزیه " داشت.

او پس از تحصیل مقدمات علوم دینی ، از زادگاهش به مسافرت پرداخت ؛ ابتدا به مکه و از آنجا به مدینه رفت. در مدینه پیش شیخ عبد الله نامی درس خواند و شدیدا به استغاثه و توسل در کنار مرقد مطهر حضرت رسول (ص) بتاخت. آنگاه به نجد و بصره و شام روی نهاد.

در بصره مدتی اقامت گزید و در جلسه درس " شیخ محمد مجموعی" حاضر شد و ظاهرا در سال 1143 فعالیت مذهبی خود را آغاز نمود . این امر موجب گردید که مردم بصره علیه وی به مخالفت برخاسته و او را از بصره بیرون کنند. وی سپس به " حریمله " در نجد رفت و چون پدرش در آنجا بود ، در آن شهر بماند و در جلسات درس وی حاضر می شد. پدرش عقیده او را نمی پسندید ، از این رو میان پدر و پسر نزاع و کشمکش در گرفت و نیز میان او و مردم مشاجراتی رخ داد.

در سال 1153 پدرش درگذشت. پس از مرگ پدر ، محمد بن عبد الوهاب جرأت بیشتری پیدا کرد و بر شدت فعالیت خود افزود و ناچار شد از حریمله به زادگاهش " عیینه " بازگردد. در عیینه حکمران آنجا " عثمان بن احمد بن معمر" او را مورد تأیید و تقویت قرار داد و نخستین عمل آن ها تخریب مزار " زید بن خطاب " برادر عمر بن خطاب بود. " سلیمان بن محمد بن عزیزی " که حاکم ولایت الاحساء و " القطیف" بود از عثمان خواست تا به دفع محمد بن عبد الوهاب بپردازد و عثمان هم ناچار شد که وی را خارج نماید و سر انجام به سال 1160 هجری قمری به شهر " درعیه " رفت و محمد بن سعود حاکم آنجا را پیرو خود گردانید و وعده سلطنت نجد را هم به او داد. آنگاه به دعوت قبایل اطراف پرداخت و با دادن پول به عرب های بادیه نشین آن ها را به دور خود جمع کرد و گروهی را همراه خویش نمود.و در نتیجه حکومت تمام سرزمین نجد از آن خاندان سعود گشت. از آن پس آل سعود از دل و جان به محمد بن عبد الوهاب کمک کردند و مذهب وهابی را در همه ی بلاد عربستان رواج دادند.

محمد بن عبد الوهاب پس از این پیروزی ها ، در سال 1206 هجری قمری و به قولی 1207 هجری وفات کرد. مدتی بعد محمد بن سعود و حامی محمد بن عبد الوهاب نیز درگذشت و پسرش عبد العزیز جانشین او شد. عبد العزیز هم از هیچ کوششی در اشاعه مذهب وهابی کوتاهی نکرد . در حقیقت او هم سلطان بود و هم پیشوای روحانی مذهب وهابی.

پس از عبد العزیز ، پسرش سعود روش عبد العزیز را در حمایت وهابی ها ادامه داد و همینطور بود . پسر او سلطان عبد الله بن سعود که بنام " ابن سعود" مشهور است و به طور کلی سلاطین آل سعود ، از آن وقت تاکنون به تقویت مذهب وهابی در قلمرو خود (عربستان ) ادامه می دهند. البته مخالفت هایی هم علیه وهابی ها به عمل آمد که کلا توسط آل سعود سرکوب شد.

اقدامات وهابیان

در سال 1216 سعود بن عبد العزیز با سپاه بزرگی به عراق حمله برد ، اول کربلا را محاصره نمود و به زور وارد شهر شد پس از کشتار زیادی از ساکنان آنجا ، شبکه های حرم حضرت حسین (ع) را از جا کنده و آنچه وجود داشت ، به غارت بردند.

در سال 1218 مکه را مورد حمله قرار داده و گنبد و بارگاه های گورستان " مقلی" را خراب کردند و سپس گنبد زادگاه حضرت رسول (ص) ، ابوبکر ، علی و حضرت خدیجه و گنبد وی زمزم را از بین بردند زیرا همه آن ها را از مظاهر شرک و بت پرستی می دانستند. درسال 1221 به نجف هم حمله نمودند ولی در این حمله به سبب مقاومت مدافعان شهر مواجه شده و نا امید بازگشتند. سپس به مدینه هجوم برده و بارگاه هایی را که در شهر " ینبع" بود و نیز باگاه هایی که در قبرستان " بقیع " بود ویران کردند.[1]