ورود به دایره فاجعه

گرچه پیش از این در سالهای نه چندان دوراحساسات ملت متدین ایران با پخش فیلمهایی چون «شوکران» و «تکیه بر باد» و از دیگر سو فیلمهایی توهین آمیز چون مارمولک جریحه دار شده بود، اما پس از سالها و در کشاکش اکران فیلم‌های جشنواره فیلم فجر سال جاری، خبرهایی ناخوشایند به گوش می‌رسید که حکایت ازورود سینمای جمهوری اسلامی ایران به دایره اکران نسل جدید فیلمهای اروتیک ساخت داخل و البته با لعاب سیاسی برای اولین بار پس از انقلاب داشت.

براین اساس دوفیلم «زندگی خصوصی» و «گشت ارشاد» که به عقیده بسیاری از کارشناسان درحد سفارش یک بیانیه سیاسی برای به افتضاح کشیدن نظام کاربرد دارند را می‌توان ماحصل فرایند فوق دانست که در اولی فصل جدیدی در رونمایی از روابط بی‌پرده جنسی و در دومی جبهه حمله مستقیم نوینی را به مقدسات و نهادهای نظارتی و انتظامی در جمهوری اسلامی گشوده‌اند.

مظهر شرّ در لباس دین

فرح بخش کارگردان فیلم زندگی خصوصی داستان مردی را روایت می‌کند که زمانی در اوج افراط گرایی دینی بوده و به دلایل سیاسی 180 درجه از اعتقادات و ارزشهایی(همچون حمله به سینماها و فروکردن پونز در پیشانی دخترهای بدحجاب ) که در گذشته به طرز احمقانه‌ای از آنها دفاع می‌کرده، عدول کرده است و از دینداری فقط کلاه شرعی و توجیه رفتارهای زشت و نادرست برایش باقی مانده است.

این مرد که در این فیلم ظاهرا نماینده طیف خشکه مذهبی ها است،به نوعی بدترین و شرورترین کاراکتر فیلم هم هست و تمام اتفاقات بد فیلم یا تقصیر اوست و یا ارتباط مستقیم با او دارد.او به تازگی از پست دولتی خود استعفا داده، بعد از سفر چند روزه همسرش (لعیا زنگنه) با دختر جوانی به نام پریسا زند (هانیه توسلی) که او نیز سابقه مطبوعاتی دارد آشنا شده و در همان روز اول آشنایی با او ارتباط جنسی برقرار می‌کند. این ارتباط چند روزی ادامه دارد تا همسرش از سفر برگشته و او مجبور به اتمام این رابطه است، اما پریسا که از او باردار است حاضر نیست به راحتی تسلیم شود و سعی دارد او را وادار کند تا مسئولیت کاری که انجام داده را به عهده بگیرد، اما ابراهیم که موقعیت سیاسی و خانوادگی خود را در خطر می‌بیند، با شقاوت تمام او را کشته و جسد او را به همراه کودکش می‌سوزاند.

کلوزآپ هایی از بی‌عفتی های تهوع آور

گویا فیلم زندگی خصوصی همانطور که از نامش پیداست، اصرار زیادی به بازنمایی حریم خصوصی و مواردی دارد که طرح آنها در جامعه اسلامی به نوعی با یک حیا و عفتی همراه است. نشان دادن مکرر صحنه های آرایش زنان، به تصویر کشیدن اتاق خواب و خاموش شدن چراغ اتاق، دیالوگ بچه‌ای که معترضانه به پدرش می‌گوید: «اگر من باید تنها بخوابم پس خودت چرا تنها نمی‌خوابی؟» و مواردی از این قبیل در این فیلم زیاد اتفاق می‌افتد.

به تصویر کشیدن زیبایی ها و جذابیت های زنان با ارائه تصاویر کلوزآپ از آنها، پوشش بسیار زننده زن نامحرم در برابر مرد غریبه، روابط باز و بسیار عادی زن و مرد نامحرم، زیر سوال بردن تقید به احکام اسلامی به بهانه اخلاق گرایی در دیالوگ های شخصیت های خوب فیلم و ارائه تصویری قبیح و زشت از حکم صیغه و انتساب آن به افراد مذهبی و مدعی دینداری و... از دیگر نکات مورد توجه در این فیلم هستند.

سه دزد متدین، در لباس گشت ارشاد بسیج!

اما پس از فیلم تهوع آور زندگی خصوصی «گشت ارشاد» نیز به کارگردانی سعید سهیلی که پیش از این نقدهایی از آن در هفته نامه یالثارات به چاپ رسیده بود، داستان سه رفیق در سنین مختلف را بازگو می‌کند که از دل فقر و خانواده‌های طبقه پایین جامعه بیرون آمده‌اند و در قالب یک گروه سه نفره گشت ارشاد مردم را فریب داده و زورگیری می‌کنند تا مشکلاتی را که خود و خانواده‌هایشان دارند حل نمایند.

جالب اینجاست که این سه دزد رنگ و بوی تدین دارند.

مسجد و هیئت می‌روند،در عزای سیدالشهدا علم می‌کشند، حتی موافق افراط در این مسئله مثل قمه زنی و...هستندو البته زنگ تلفن همراهشان هم مداحی است.

این نسبی گرایی اخلاق و توجیه آن راعینادرمساله سبک زندگی مشاهده می‌کنیم.به نظر می‌رسد یک سبک زندگی بی‌قید و پوچگرایانه که دارای روزمرگی وگذران ساده زندگی است همراه با چشم‌چرانی‌های شبانه و دیدن فیلم‌های مستهجن، با این توجیهات نشان داده می‌شود که چون طبقه پایین جامعه‌اند و مشکلات فراوانی دارند اگر این را نکنند چه کنند؟!

قرار گرفتن بستر اصلی داستان در قالب گشت ارشاد، مسئله مهمی است.نشان دادن دزدی در قالب گشت ارشاد و در لباس وزین بسیج نکته‌ای نیست که بتوان به سهولت از آن گذشت؛ به خصوص آنجایی این نکته پر رنگ‌تر می‌شود که دقیقاً همان نوع برخورد و قضاوت سطحی که این گروه سه نفره گشت ارشاد قلابی در مقابله با مردم عادی داشتند را گشت ارشاد واقعی در قبال آنها دارد.

آرین منش: بی‌اطلاع هستیم

هفته نامه یالثارات با توجه به مجموع آنچه از محتوای دوفیلم زندگی خصوصی و گشت ارشاد گفته شد با اعضای کمیسیون فرهنگی مجلس تماس حاصل کرد تا از عملکرد این نهاد نظارتی در قبال اکران نوروزی این دو فیلم مطلع شود.نتیجه این تماسها اعلام بی‌خبری این کمیسیون از محتوای دو فیلم مذکور به دلیل عدم ارائه گزارش مستند از آن به مجلس شورای اسلامی بود؛ پاسخی که احتمالا باید دلایل دیگری برای ارائه آن از سوی مجلس،چون شلوغی سر نمایندگان به دلیل فرارسیدن ایام انتخابات ویا رسیدگی به بودجه 91 را نیز به آن افزود.

رسایی: بعید به نظر می‌رسد بتوان جلوی اکران نوروزی را گرفت

در این رابطه ساعت 8 صبح یکشنبه با جواد آرین منش نایب رئیس محترم کمیسیون فرهنگی تماس حاصل شد. وی که در مشهد به سر می‌برد از محتوای این دوفیلم اظهار بی‌اطلاعی کرد و ضمن عذر خواهی به دلیل عدم حضور در تهران از یالثارات خواست تا برای جلوگیری از فوت وقت و تسریع در روند ممانعت از اکران این دوفیلم با آقای رسایی به دلیل حضورش در شورای اکران تماس حاصل شود. این درحالی بود که دقایقی بعد، پس از ارجاع این موضوع از سوی یالثارات، حجت‌الاسلام حمید رسایی به دلیل حضور در جلسه علنی مجلس از پاسخگویی عذر خواست و بعد از ظهر همان روز در پاسخ با یالثارات گفت: به دلیل درگیری در انتخابات موفق به شرکت در شورای اکران نشده ام. وی با تایید مسئله دار بودن فیلم گشت ارشاد گفت: من فیلم زندگی خصوصی را تماشا نکرده ام اما فیلم گشت ارشاد قرار بوده تا با انجام اصلاحات اساسی مجوز اکران بگیرد.

مع الاصف و با توجه به این که این دو فیلم از راه قانونی موفق به کسب مجوز اکران شده اند بعید به نظر می‌رسد که بتوان جلوی اکران نوروز ی آن را گرفت. وی در نهایت ارائه پاسخ نهایی را موکول به بعد از تصمیم گیری در جلسه کمیسیون فرهنگی کرد.

اما بیژن نوباوه دیگر عضو محترم کمیسیون فرهنگی نیز که صبح روز یکشنبه مثل حمید رسایی در صحن مجلس حضور داشت پس از تماس یالثارات از موضوع مطلع و اعلام کرد که متاسفانه تا کنون موفق به تماشای دوفیلم مذکور نشده و گزارشی هم در مورد آن دریافت نکرده است . اما به دلیل اهمیت موضوع و به دلیل تعطیلی مجلس در روزهای آینده ازیالثارات خواست تا درحد توان به اطلاع رسانی در این باره اقدام کند وخود نیز متعهد شد تا همان روز(یکشنبه) مسئله را برای اخذ تصمیم در کمیسیون فرهنگی مطرح می‌کند و به دلیل تقارن حضور معاون معاونت سینمایی در مجلس، تصمیم کمیسیون فرهنگی در این رابطه به او ابلاغ شود.