نامگذاری سال 88 ازسوی مقام معظم رهبری به عنوان سال اصلاح الگوی مصرف دراولین سال از دهه چهارم انقلاب اسلامی که به نام دهه پیشرفت و   عدالت نامگذاری شده است می تواندباعث الگوسازی مناسب اسلامی،ایرانی و زمینه ساز پیشرفت کشور درهمه ابعاد وجودی شود،پس فرهنگ سازی الگوهای صحیح باعث می شود تا عقب افتادگی هایی که درچند دهةبر اثر نابخردی وکج فهمی بین مردم درکشور به وجود آمدرفع وباعث شکوفایی اقتصاد خانواده ها وبه تبع آن جامعه شود.

با نگاهی دقیق وموشکافانه به اهمیت نامگذاری امسال به نام سال «اصلاح الگوی مصرف» ازسوی  مقام معظم رهبری پی خواهیم برد.

1-اصلاح حرکت جمهوری اسلامی از انحراف ها وآسیب پذیری ها .

2-توجه مردم ومسئولین به نیازهای اولویت دار جامعه وتلاش برای رفع آنها

3- آرمان سازی برای مردم بویژه جوانان به منظور مصون سازی آنها درمقابل شعار بیگانه

 البته هر گفتمان برای عملیاتی شدن احتیاج به بستر سازی اجتماعی دارد. اگر این گفتمان به یک خواست عمومی تبدیل شود ومردم آن را از مسئولین طلب کنند و اقبال عمومی وجود داشته باشد،می تواند درسطح جامعه تحقق وعملیاتی شود.

 اهمیت پرداختن به این موضوع بارویکرد یادشده بدان جهت است که اگردر نگاهی کلی وفراگیر، مصرف آحادجامعه را درسه بخش ضروریات،رفاهیات وتجملات ،مطالعه کنیم. با تاسف مقدار مصرف بسیاری ازمردم دربخش اخیربیشترین ودربخش نخست کمترین است .

 یکی از متخصصان ومسئولان دانشگاه مشهد گفت: ایران دراسراف انرژی درمیان کشورهای جهان صاحب رتبه نخست است. میانگین هدر رفت انرژی درایران بالغ بر8 میلیارد دلار است ودرصورت ادامه روند فعلی تا سال 1397 به وارد کننده فرآورده های نفتی تبدیل خواهد شد. افزون براین که اسراف وتبذیر ونبود الگوی مصرف ، دارای پیامدهای زیان باربهداشتی ، زیست محیطی واخلاقی و... است

اصلاح الگوی مصرف

این عبارت دارای 3کلمه ریشه ای واساسی است که به تعریف یکایک  آن       می پردازیم.

1-    اصلاح 

درقرآن کریم اصلاح درمقابل افساد آمده است .اما اصلاح در فرهنگ عمید چنین معادل سازی شده است ، به صلاح آوردن ، به سامان آوردن سروسامان دادن، آراستن ،سازش دادن...

اصلاح درعمل نیز به همان معنی به مسیر صلاح وخیر وارد کردن یا سامان دادن امور است. چون رفتار انسانها میتواند از مسیر خود ومصلحت خارج شود، وجود اصلاح یک ضرورت است . باید توجه داشت هر تغییری اصلاح تلقی نمیشود.

فقط تغییر در جهت رساندن اموربه خیر ومصلحت به معنی اصلاح است واصلاح درصدد برطرف کردن تغییراتی است که از مسیر صلاح، انحراف ایجاد کرده است. در واقع اصلاح : مقدار نوع کالا ها وخدمات مصرفی افراد وجامعه طوری تغییر کند که به خیر ومصلحت فردی واجتماعی آنها باشد.

2- الگو

الگو در زبان عامیانه فارسی معادل واژه اسوه در زبان عربی است، لغت نامه دهخدا الگو را بیان یک یا چند واقعیت به هم مرتبط توسط نمادهای مختلف گفتاری ، نوشتاری ، ترسیمی ، وفیزیکی ومانند این می داند، وقتی می گوییم حضرت علی(ع) به عنوان تجسم واقعی رفتارهای انسانیست، یک الگو برای همه انسانهاست.

 از جهت فرهنگی واجتماعی می توان الگو را به الگوی عمومی،ا لگوی توده ای ،    الگوی نخبگان ومانند اینها تفکیک کرد. این تفکیک بر حسب شیوه یک الگوی رفتاری فکری ، اعتقادی ومانند آن واقشار مختلف جامعه به کار می رود.

3-مصرف

مصرف به معنای عام یعنی استفاده از کالاها وخدمات . مصرف به معنای خرج کرده وزمان ومکان خرج نمودن داشت. مصرف درکتاب معنای عام تر شامل تخصیص بودجه وهزینه کردن امکانات ودرآمد های عمومی از سوی دولت نیز میشود.

به صورت کلی با دو هدف به کار گرفته میشود :

1-   مصرف نهایی کالا وخدمات خانوار که با هدف کسب رضایت خاطر انجام شود. این مصرف به طورعمده توسط خانوار انجام مشود.

2-   مصرف واسطه ای با استفاده از کالاها وخدمات با هدف انجام تولید کالاها وخدمات نهایی واسطه ای دیگرگفته میشود. هدف تولیدکننده کسب منافع بیشتر است.  

اشاره به چند تعریف در ای زمینه می تواد مکمّل بحث باشد:

هزینه مصرفی خصوصی:ارزش کالاها و خدماتی که توسط مصرف کنندگا خصوصی به مصرف نهایی می رسد.

هزینه های مصرفی دولتی: ارزش کالاها و خدماتی که توسط وزارتخانه ها و سازمانهای وابسته به دولت به مصرف نهایی میرسد.

مصرف واسطه ای: ارزش کالا ها و خدمات مصرف شده در جریا تولید به استثای مصرف دارایی های ثابت